XE ĐẠP THỒ Ở ĐIỆN BIÊN PHỦ
“Chế tạo tay ngai để giữ thăng bằng.
Nối thêm tre vào yên xe để dễ vận chuyển.
Gá thêm gỗ để tăng độ cứng
Lót vải trong xăm xe để tăng độ bền”
Những chi tiết đơn giản này qua sự sáng tạo của Quân đội và Nhân dân Việt Nam đã biến chiếc xe đạp thô sơ thành phương tiện vận tải chưa từng có trong lịch sử chiến tranh thế giới.
Ông Trần Thịnh Tần, Cựu chiến binh – Chiến dịch Điện Biên Phủ
“Cái xe đạp thồ không tốn kém về mặt xăng dầu, đi đêm đi hôm cũng được, ngày cũng được, cứ ngụy trang lên là đi.”
Ông Lê Hữu Thảo Cựu Thanh niên xung phong – Chiến dịch Điện Biên Phủ
“Cái xe thồ thì đẩy lên xuống leo được khoảng độ 1 tạ, chứ người mà mang theo thì được 20 – 30 mươi cân thôi. Cho nên phải cố gắng là đẩy, tinh thần là quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh mà.”
Gần 21.000 chiếc xe đạp thồ đã được huy động lên Điện Biên Phủ.
Để thuận lợi trong công tác, lực lượng này được chia thành từng nhóm 5 xe, mang theo nhu yếu phẩm để nấu nướng. Ngoài nhiệm vụ thồ hàng, hai xe gá lại với nhau có thể chở được 2 thương binh nằm hoặc 4 thương binh ngồi. Đèn xe có thể tận dụng để tạo ánh sáng cho quân y phẫu thuật. Mỗi đoàn lớn lại có riêng một xe chuyên chở phụ tùng để sửa chữa dọc đường. Đặc biệt, kỷ lục chở hàng thuộc về hai anh Cao Văn Tý và Ma Văn Thắng với hơn 300kg hàng trong một chuyến đi – Gấp 10 lần một dân công gánh.
Đại tá không quân Pháp Jules Roy từng nhận xét: “Chính là những chiếc xe đạp nhãn hiệu Peugeot thồ được từ 200-300kg hàng, được điều khiển bởi những dân công ăn không đủ no, ngủ ngay trên nền đất, dưới những tấm vải ni-lông. Tướng Navarre đã bị đánh bại không phải bởi các phương tiện chiến tranh, mà là do trí thông minh và ý chí quyết thắng của đối phương”.
Những ngày cuối chiến dịch Điện biên phủ, hàng vạn chiếc xe đạp thồ từ các vùng mới giải phóng Tây Bắc cũng như những vùng sau lưng địch đã băng rừng vượt suối hăng hái tham gia phục vụ tiền tuyến.
Ngày 7/5/1954, sau 56 ngày đêm chiến đấu dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, quân và dân ta đã đập tan toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Chiến thắng Điện Biên Phủ trở thành bản anh hùng ca bất diệt trong thời đại Hồ Chí Minh; một trong những chiến công chói lọi trong lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam thế kỉ XX.
Chương trình Thời sự phát sóng lúc 18h30 trên THVL1.