Hen suyễn là một bệnh lý mạn tính ở phổi và đường hô hấp khi đường thở bị viêm khiến cho người bệnh gặp khó khăn trong hít thở. Vì thế nhiều người thường lo lắng bệnh hen suyễn có nguy hiểm không nếu như không thể chữa khỏi và phải dùng thuốc kiểm soát lâu dài?

Hen suyễn (hay hen phế quản) có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào, kể cả trẻ nhỏ. Các tác nhân kích thích cơn hen ở người lớn và trẻ em thường giống nhau, bao gồm mạt bụi, các chất gây dị ứng (dị nguyên) từ môi trường như khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, phấn hoa… Tuy nhiên, ở trẻ em, cơn hen có thể bùng phát khi nhiễm cảm lạnh.

Tùy vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng mà người bệnh có thể chịu những ảnh hưởng từ không đáng kể cho đến làm gián đoạn đến sinh hoạt hàng ngày. Để hiểu rõ hơn và liệu rằng bệnh hen suyễn có nguy hiểm không, mời bạn đọc tiếp bài viết sau.

Bệnh hen suyễn (hen phế quản) có nguy hiểm không?

Bệnh hen suyễn có rất nhiều mức độ khác nhau, tùy từng cá nhân. Một số người chỉ biểu hiện những triệu chứng nhẹ như ho, khó thở, thở khò khè khi vận động mạnh, tập thể dục. Ngược lại, có những người bệnh lại trải qua các triệu chứng nghiêm trọng hơn khiến họ cảm thấy không thể thở được, phải nhập viện thường xuyên và thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Khi các triệu chứng bùng phát đột ngột và trầm trọng hơn bình thường thì được gọi là các cơn hen suyễn, hay lên cơn hen suyễn. Tần suất xuất hiện các cơn hen này càng nhiều thì mức độ nguy hiểm của bệnh hen suyễn càng cao.

Người bị hen suyễn thường sẽ chịu những ảnh hưởng có thể ngắn hạn và cả dài dạn từ căn bệnh này, thậm chí có khi gặp phải những biến chứng nặng nề, đe dọa tính mạng.

Tác động ngắn hạn của bệnh hen suyễn

Người bệnh có thể chịu những ảnh hưởng trong thời gian ngắn mỗi khi lên cơn hen suyễn, như:

• Bị gián đoạn các hoạt động, sinh hoạt thường ngày. Các triệu chứng hen suyễn như ho, thở khò khè, thở nông (đặc biệt khi bệnh được kiểm soát kém) có thể khiến cho bạn gặp khó khăn trong các hoạt động, dẫn đến phải nghỉ học, nghỉ làm. Bệnh cũng gây cản trở giấc ngủ và ngăn không cho bạn tập thể dục hay tham gia các hoạt động ngoại khóa, xã hội. Từ đó, sức khỏe tổng thể cũng sẽ suy giảm và tăng nguy cơ mắc phải các bệnh lý khác như tim mạch, đái tháo đường.
• Tác dụng phụ của thuốc điều trị hen suyễn. Đối với những người dùng thuốc điều trị hen dạng hít, các tác dụng phụ có thể gặp phải thường ít xảy ra và hầu hết là nhẹ, chẳng hạn như khàn giọng, đau họng. Tuy nhiên, nếu phải dùng các thuốc đường uống, người bệnh có thể gặp phải nhiều tác dụng phụ hơn, nhất là khi dùng lâu dài. Nếu nhận thấy nhiều tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe do thuốc điều trị hen suyễn, hãy thông báo cho bác sĩ để tìm cách khắc phục.
• Viêm phổi và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác. Bệnh hen suyễn không trực tiếp làm tăng nguy cơ mắc viêm phổi hay các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác nhưng một số loại thuốc điều trị có liên quan đến nguy cơ này. Những người dùng thuốc corticosteroid dạng hít tác dụng mạnh có nguy cơ bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới cao gấp đôi những người khỏe mạnh. Lý do có thể là ống hít không được vệ sinh đúng cách hoặc thuốc corticosteroid gây cản trở đến hệ miễn dịch.
• Các cơn hen suyễn nặng. Những người bệnh nặng có thể sẽ lên cơn hen thường xuyên, khó kiểm soát và không đáp ứng nhanh với thuốc cắt cơn hen. Tuy nhiên, người bệnh nhẹ cũng có khi gặp phải các cơn hen suyễn nặng với những vấn đề hô hấp nghiêm trọng như khó thở, khó nói, môi hoặc móng tay có màu xanh và không cải thiện sau khi dùng thuốc. Những trường hợp này thường cần đến trung tâm y tế gần nhất để được chăm sóc y tế khẩn cấp hay nhập viện điều trị.

Tác động dài hạn của hen suyễn

Bệnh cũng có khả năng gây ra những ảnh hưởng lâu dài hoặc vĩnh viễn, không thể phục hồi:

• Tác động đến cấu trúc đường thở. Khi bị hen suyễn, đường hô hấp bị viêm khiến chúng sưng lên và tăng tiết chất nhầy. Nếu bạn không kiểm soát tốt bệnh bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, cấu trúc của ống phế quản có thể bị hẹp vĩnh viễn hoặc bị biến đổi không thể phục hồi. Từ đó, quá trình hô hấp gặp nhiều khó khăn, cuối cùng sẽ cần đến thiết bị hỗ trợ như máy thở oxy.
• Lo âu và trầm cảm. Tương tự như nhiều bệnh lý mạn tính khác, hen suyễn cũng khiến người bệnh dễ bị lo âu và trầm cảm. Căng thẳng tâm lý và những cảm xúc tiêu cực khi mắc bệnh là nguyên nhân chính khiến bạn dễ rơi vào rối loạn cảm xúc, khó kiểm soát được tâm trạng bản thân. Bên cạnh đó, rối loạn giấc ngủ cùng các yếu tố gây viêm cũng góp phần dẫn đến trầm cảm.
• Tăng cân. Hen suyễn có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong tập luyện thể dục dẫn đến lười vận động. Đồng thời, một số thuốc điều trị lại làm tăng cảm giác thèm ăn khiến nhiều người bệnh cho biết họ đã tăng cân dễ dàng hơn.
• Tăng nguy cơ bị trào ngược dạ dày – thực quản. Một số bằng chứng cho thấy thuốc giãn phế quản trong điều trị hen có thể kích thích sản xuất axit dạ dày và gây trào ngược. Điều này lại khiến cho các triệu chứng hen suyễn trầm trọng hơn và giảm hiệu quả điều trị. Ngược lại, bệnh hen cũng làm cho các triệu chứng trào ngược dạ dày tệ hơn.
• Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Hen suyễn có khả năng làm tăng nguy cơ bị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn vì các cấu trúc ở mũi và đường thở gây hạn chế hô hấp, gây ra triệu chứng ngủ ngáy, khó thở khi ngủ. Đồng thời, chứng bệnh này cũng làm cho hen suyễn trở nên tồi tệ hơn và gây mệt mỏi kéo dài do giấc ngủ bị gián đoạn.

Bệnh hen suyễn không được kiểm soát và hen suyễn nặng

Cả bệnh nhân hen suyễn không được kiểm soát tốt và bị hen suyễn nặng đều có thể gặp các vấn đề rất nguy hiểm.

Người bị hen nhẹ đến trung bình nếu không kiểm soát bệnh sẽ gặp nhiều triệu chứng nặng dần theo thời gian. Ở trẻ em, nếu bệnh không được kiểm soát có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng hoặc làm chậm quá trình dậy thì. Đáng lo ngại hơn, khi đường thở luôn bị viêm, sưng có thể tạo thành thương tổn vĩnh viễn. Khi đó, hiệu quả của các thuốc điều trị cũng kém hơn và dễ bị nhiễm trùng hơn (như bị viêm phổi). Do đó, người bệnh cần bắt đầu điều trị hen suyễn càng sớm càng tốt.

Một số trường hợp, các triệu chứng hen không được cải thiện ngay cả khi đã sử dụng thuốc đúng theo chỉ định thì được gọi là hen suyễn nặng. Khi đó, người bệnh có khả năng bộc phát triệu chứng mỗi ngày và chịu nhiều ảnh hưởng trong cuộc sống. Khi các cơn hen nghiêm trọng xảy ra, người bệnh sẽ phải nhập viện điều trị hoặc vào phòng cấp cứu. Hen suyễn nặng có thể dẫn đến suy hô hấp và gây tử vong ở người bệnh.

Giảm thiểu ảnh hưởng và biến chứng hen suyễn

Nhìn chung, bác sĩ sẽ cố gắng đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng trường hợp để kiểm soát tốt các triệu chứng và giảm thiểu những ảnh hưởng hay biến chứng có thể xảy ra. Việc quan trọng còn lại chính là người bệnh cần tuân thủ và kiên trì thực hiện các phương pháp điều trị, quản lý bệnh, bao gồm sử dụng thuốc, thay đổi lối sống.

Hầu hết các trường hợp tuân thủ điều trị, người bệnh đều chung sống yên ổn cùng với căn bệnh này mà không gặp phải biến chứng nguy hiểm. Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào nghiêm trọng hơn dù đã sử dụng thuốc điều trị, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.

Bệnh hen suyễn có nguy hiểm không còn phụ thuộc vào bản thân mỗi người bệnh có tuân thủ đúng các phương pháp điều trị hay không. Đừng quá lo lắng, hãy luôn trao đổi với bác sĩ để tìm ra cách quản lý bệnh hiệu quả và phù hợp nhất.