Xét xử vụ Gang thép Thái Nguyên: 2.300 tỷ đồng đã đi về đâu?
Công ty CP Gang thép Thái Nguyên đã chi 4.400 tỷ đồng nhưng nhà thầu chỉ nhận khoảng 2.100 tỷ đồng. Vậy 2.300 tỷ đồng còn lại ở đâu, đại diện doanh nghiệp này không trả lời và cũng không biết mình thiệt hại bao nhiêu, nhờ cơ quan tố tụng xem xét.
19 bị cáo đều là cựu cán bộ, lãnh đạo của TISCO hoặc Tổng Cty Thép Việt Nam
Vẫn mời nhà thầu Trung Quốc
Ngày 13/4, TAND TP Hà Nội tiếp tục xét xử 19 bị cáo trong vụ án thất thoát 830 tỷ đồng tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Cty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO). Theo truy tố, năm 2007, TISCO ký với Tập đoàn Khoa học công nghệ luyện kim Trung Quốc (MCC) hợp đồng trị giá 160 triệu USD để xây dựng nhà máy thép.
Tuy nhiên, do nhiều sai phạm, dự án đến nay chưa hoàn thành và TISCO đã rót vào đây 4.423 tỷ đồng. Trong số đó, có 1.404 tỷ đồng tiền vay của Ngân hàng VDB và 1.684 tỷ đồng vay của Ngân hàng Vietinbank nên TISCO hiện chịu thiệt hại 830 tỷ đồng tiền lãi.
Trả lời chủ tọa, đại diện TISCO cho biết doanh nghiệp này đang yêu cầu tập đoàn luyện kim Trung Quốc MCC tiếp tục triển khai xây dựng dự án theo đúng hợp đồng EPC đã ký.
“Căn cứ theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, TISCO tiếp tục yêu cầu MCC triển khai thực hiện EPC vì MCC còn nhiều vướng mắc, vi phạm theo kết luận. Từ ngày 29/3, chúng tôi đã khởi động lại đàm phán để MCC tiếp tục thực hiện dự án chứ chưa chấm dứt hợp đồng” – đại diện TISCO nói.
Trả lời câu hỏi của chủ tọa về khoản thiệt hại 830 tỷ đồng, đại diện TISCO thừa nhận đây là số tiền lãi đã trả cho các ngân hàng nhưng hiện tại, dự án vẫn đang triển khai nên chưa biết thiệt hại cụ thể.
Đáng chú ý, người đại diện theo ủy quyền của TISCO đề nghị tòa án xem xét lại tư cách tham gia tố tụng của doanh nghiệp này. Lý do, TISCO đang là nguyên đơn dân sự nhưng căn cứ Bộ luật Tố tụng Hình sự, nguyên đơn dân sự phải có đơn yêu cầu bồi thường và đến nay, TISCO chưa có đơn. Về con số thiệt hại, TISCO cũng không có ý kiến và mọi việc liên quan xin nhờ các cơ quan tố tụng giải quyết.
2.300 tỷ đồng đang ở đâu?
Tại tòa, luật sư Trương Anh Tú hỏi đại diện TISCO về khoản tiền đã giải ngân. Ông Tú nêu: “Chủ đầu tư đã giải ngân hơn 4.400 tỷ đồng nhưng thanh toán cho các nhà thầu hơn 2.100 tỷ đồng, vậy số còn lại đang ở đâu?”.
Đại diện TISCO từ chối trả lời vì cho rằng việc này thuộc các phòng ban chuyên môn. Luật sư Tú tiếp tục: “Kết luận điều tra thể hiện, TISCO thanh toán cho MCC 2.114 tỷ đồng trong khi đã tiêu hơn 4.423 tỷ đồng; vậy còn khoảng 2.300 tỷ đồng đang để ở đâu? Chắc trong tài khoản ngân hàng và trong tài khoản sẽ có lãi, khoản lãi này có thể sử dụng để khắc phục hậu quả hay không?”.
Dự án triển khai từ 2007 với nhiều máy móc đã được lắp đặt nhưng đến nay, tổng thể vẫn chưa hoàn thành. Trước câu hỏi về số phận những thiết bị trị giá hàng nghìn tỷ đồng này, bị cáo Trần Văn Khâm – nguyên Tổng giám đốc TISCO nói: “Thiết bị để bên ngoài chắc chắn hỏng, chỉ có thiết bị điện để trong kho chắc không sao”.
Đáp lại, người đại diện TISCO nói: “Hiện nay, TISCO và MCC đang đàm phán. Với các thiết bị TISCO đã thanh toán nhưng có sai khác, TISCO đang yêu cầu MCC phải hoàn trả”.
“Vâng rất hay, giúp khắc phục thiệt hại nhưng tôi muốn hỏi 2.300 tỷ đồng đang ở đâu?” – luật sư Tú tiếp tục.
Phía TISCO đáp: “Dự án này phần E (thiết kế) hơn 3 triệu USD, phần P (cung cấp thiết bị) là hơn 114 triệu và phần C (xây lắp) là hơn 42 triệu USD. Trong các hạng mục EPC này, phía TISCO đã thanh toán trên 90%. Tôi chỉ có thể thống kê vậy”.
Về con số thiệt hại 830 tỷ đồng được các cơ quan tố tụng xác định là thiệt hại của TISCO trong vụ án, bị cáo Đỗ Xuân Hòa – nguyên Kế toán trưởng TISCO phản đối.
Bị cáo phân tích: “830 tỷ đồng này là tiền lãi phải trả cho tiền vay của toàn bộ dự án gồm mỏ sắt Tiến Bộ và nhà máy ở Lưu Xá. Nhà máy chưa hoàn thành nhưng mỏ Tiến Bộ đã đi vào hoạt động từ năm 2014. Như vậy, 830 tỷ đồng này không thể là thiệt hại của vụ án vì mỏ hoạt động tốt, tôi đề nghị xem xét lại”.